اصولاً نخل به مفهوم درخت خرماست و در اصطلاح عامیانه به هر درخت و درختچه ای تزیینی هم نخل گویند .اما در مراسم عزاداری اصطلاح نخل به تابوت واره ای می گویند که آن را بر دوش می کشند .این وسیله اتاقکی چوبی و حجیم و به شکل مکعب مستطیل است که از چوب بستی و با یک کف بندی تشکیل شده است . الواری که در کف به کار می رود ، معمولاً یک متر بالاتر از پایه های ستون ها قرار گرفته اند . دو سر هر یک از تیرها حدود 2 متر از 4 طرف کف دیواره نخل بیرون آمده و در واقع ، دستگیره نخل را تشکیل می دهد . شکل ظاهری برخی نخلها جناغی شکل سروی و برخی به صورت یک جناغ قوسی شکل است.البته نخل ، شباهتی به درخت خرما ندارد و تا به حال هم نخلی که به شکل درخت خرما ساخته شده باشد ، دیده نشده است . معمولاً نخل را در نخستین دهه ماه محرم و اکثر اوقات یک یادوروز پیش از عاشورا می بندند . آراستن نخل و بستن آن یک تا چند روز طول می کشد و این زمان بستگی به کوچک و بزرگ بودن نخل و مقدار لوازم و اشیا تزیینی و بویژه نوع آذین بندی آن دارد. جالب است با اصطلاح « بابای نخل » هم آشنا شویم. بابای نخل معمولاً فردی است که برای آذین بندی نخل و بستن آن بسیارآزموده و با مهارت است و همان کسی است که در آخر مراسم ، تمام زیورآلات و تزیینات نخل را در صندوقچه یا بقچه ای نزد خود تا سال آینده نگاهداری می کند . در بسیاری از روستاها کار نخل آرایی و نگهداری و مراقبت از اشیای تزیینی نخل ، به یک خانواده معین اختصاص دارد .از قدیم الایام در آیین نخل برداری و نخل گردانی ، نوعی تقسیم کار و نقش و وظیفه و حقوق اجتماعی برای خاندان قدیمی محله های شه و یا ده برقرار بوده است . مردم هم بر طبق سنتهای پدران و نیاکان خود ، وظایف مربوط به نخل بندی و نخل گردانی در هر محل را مختص خانواده های مشخصی می دانستند . از مقام و منزلت بابای نخل هم که برایتان گفته شد . روز عاشورا نخل سیاه پوش آذین بسته را بلند می کنند ، با آداب خاصی برمی دارند و همراه با دسته های سینه زن و زنجیرزن به گذرگاه های شهر می برند . گاهی هم ب زیارتگاه یا امامزاده محله یا به محل مجلس عزاداری و روضه خوانی یا به درخانه های روحانی بزرگ یا شهر یا ده حمل می کنند. بعضی نخلها بسیار بزرگ و سنگین هستند که دهها مرد تنومند و قوی هیکل هم ممکن است بسختی آن را بر شانه های خود حمل کنند .هر دسته ، راهنمایی دارد که در گذرگاه های ویژه به حاملان نخل فرمان ایست می دهد تا نوحه خوانی و استراحت کرده و احتمالاً نخل کش را هم تعویض نمایند .
برگرفته شده ازوبگاه مردمی فردوس عاشورا ferdowsashoora.blog.ir
جدول مشخصات
جنس ماکت
ورق ام دی اف 3میل
اندازه
در دواندازه کوچک(16 ارتفاع،13 عرض،30طول) بزرگ(25ارتفاع،20عرض،40 طول
سبک ارسال
بصورت قطعات بازشده (جورچین)
رنگ
چوب
آدرس: خراسان جنوبی- شهرستان فردوس-خیابان مطهری نبش مطهری7-دهکده هنرفردوس